Tổng cục Thuế cho biết Trung tâm cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử (HĐĐT) sẽ rà soát và tự động nhận diện tất cả các HĐĐT mà doanh nghiệp (DN) phát ra để tìm kiếm các dấu hiệu bất thường.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ kiểm soát hóa đơn
Để phát hiện sớm, ngăn chặn kịp thời mua bán hóa đơn, phải ứng dụng công nghệ AI vào các nghiệp vụ thuế cụ thể. Qua đó, hệ thống cảnh báo, phát hiện tự động trường hợp có nguy cơ gian lận HĐĐT.
Trung tâm quản lý HĐĐT của Cục Thuế các tỉnh có nhiệm vụ rà soát thường xuyên HĐĐT liên quan đến DN trên địa bàn. Hệ thống sẽ cảnh báo tự động cho trung tâm những trường hợp có tần suất xuất hóa đơn quá nhiều, trị giá xuất quá lớn vượt quá hai lần vốn chủ sở hữu của DN…
Sau đó, bộ phận này sẽ chuyển thông tin về cho các chi cục thuế quản lý để giám sát
Ứng dụng công nghệ mới có thể giúp hệ thống cảnh báo tự động các trường hợp gian lận, để cơ quan thuế ngăn chặn kịp thời chứ không thể để DN sai phạm rồi, sau đó hậu kiểm mới phát hiện ra. Lúc đó DN đã bỏ trốn, ngân sách đã mất thuế rồi
Ngành Thuế đầu tư lớn cho công nghệ phân tích dữ liệu hóa đơn
Đại diện Tổng cục Thuế cho biết thời gian qua về cơ bản các DN đã tuân thủ tốt pháp luật về thuế. Tuy nhiên vẫn còn một số DN luôn tìm cách gian lận về thuế, mua bán hóa đơn không hợp pháp nhằm trốn thuế, chiếm đoạt tiền hoàn thuế từ ngân sách nhà nước.
Để ngăn chặn tình trạng gian lận thuế và mua bán hóa đơn bất hợp pháp, Tổng cục Thuế đã đẩy mạnh áp dụng phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và AI trong quản lý thuế, quản lý hóa đơn góp phần kiểm soát, phát hiện nhanh trường hợp gian lận về hóa đơn.
Cuối tháng 4/2023, Tổng cục Thuế đã chính thức vận hành, triển khai Trung tâm cơ sở dữ liệu và quản lý HĐĐT. Trung tâm này sẽ gồm các chức năng đối chiếu tự động giữa tờ khai thuế và HĐĐT sau ngày thứ năm kể từ ngày đến hạn nộp tờ khai. Kết quả của việc đối chiếu giữa tờ khai và hóa đơn là danh sách người nộp thuế có số liệu chênh lệch giữa giá trị kê khai và giá trị thực tế trên hóa đơn đã lập.
Trên cơ sở danh sách đó, cơ quan thuế quản lý có các biện pháp nghiệp vụ phù hợp như kiểm tra tại bàn, thanh tra, kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế, trong trường hợp cần thiết có thể chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra.
Đồng thời, Tổng cục Thuế chính thức vận hành “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý HĐĐT”. Qua đó, cơ quan thuế các cấp sẽ tập trung rà soát, phân tích để kịp thời phát hiện các dấu hiệu rủi ro trong việc phát hành HĐĐT, giúp ngăn ngừa, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về hóa đơn chứng từ nói riêng và về thuế nói chung.
“Tổng cục Thuế cho biết sau một năm triển khai HĐĐT trên toàn quốc, tính đến ngày 30/6/2023, cơ quan thuế đã tiếp nhận và xử lý hơn 4,37 tỉ HĐĐT. Trong đó, 1,3 tỉ hóa đơn có mã, còn lại là hơn 3 tỉ hóa đơn không mã.
Lãnh đạo Tổng cục Thuế cho biết cơ quan này vẫn đang tiếp tục đẩy mạnh áp dụng công nghệ mới để phân tích dữ liệu HĐĐT như công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên đối với dữ liệu HĐĐT; công nghệ tìm chuỗi mua bán hàng hóa, dịch vụ của DN đối với một số ngành hàng, chuỗi mua bán hàng hóa của DN xuất khẩu có đề nghị hoàn thuế GTGT… từ đó nhận diện các đặc trưng của chuỗi nghi ngờ gian lận.
Với việc áp dụng phân tích nâng cao trong công tác quản lý hóa đơn là cấp thiết, bởi khi công nghệ AI được áp dụng vào việc phân tích ngôn ngữ tự nhiên, xác định các hóa đơn mua bán cùng loại hàng hóa, từ đó xác định hóa đơn có giá mua bán bất thường.
Đồng thời, việc chính thức đưa vào vận hành, triển khai “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý HĐĐT” cơ quan thuế các cấp sẽ tập trung thực hiện rà soát, phân tích để kịp thời phát hiện các dấu hiệu rủi ro trong việc phát hành HĐĐT, giúp ngăn ngừa, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về hóa đơn chứng từ nói riêng và về thuế nói chung góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế cũng như tạo môi trường kinh doanh lành mạnh bình đẳng cho cộng đồng DN và người nộp thuế.
Bên cạnh đó, ngành Thuế tiếp tục thực hiện tuyên truyền cảnh báo đến các DN nhằm ngăn chặn, phòng ngừa việc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp từ sớm, từ xa; chủ động triển khai các biện pháp nghiệp vụ và tăng cường”
